Projectbeschrijving:
Re-voicing cultural landscapes: narratives, perspectives, and performances of marginalised intangible cultural heritage

In samenwerking met universiteiten in Cornwall, Letland en Estland voert de Rijksuniversiteit Groningen (Leerstoel Friese Taal- en Letterkunde) een Europees onderzoek uit naar wederzijdse percepties door in- en outgroups van lokaal immaterieel erfgoed. Daarbij staan performatieve culturele praktijken centraal.

De natiestaten die aan het hedendaagse Europa ten grondslag liggen, worden vaak voorgesteld als cultureel homogeen. De realiteit is echter veel complexer. In het Europees Handvest voor Regionale of Minderheidstalen worden zo’n 200 nationale minderheden erkend, terwijl UNESCO nog eens 640 Europese talen aanmerkt als zijnde zeer ernstig bedreigd.

Immaterieel cultureel erfgoed is in het culturele landschap van landen en regio’s een belangrijk element. Vooral (talige) minderheden drukken hun specifieke culturele identiteit ermee uit. Het bepaalt in sterke mate de complexe dynamiek tussen minderheids- en meerderheidsculturen en de daarmee samenhangende sociale spanningen en demografische veranderingen. Deze dynamiek laat in vele gevallen zien dat de grenzen tussen minderheid en meerderheid niet scherp zijn, en dat identiteiten vaak vloeibaarder zijn dan zo’n simpele dichotomie suggereert.

Deze nieuwe dynamiek speelt zich af terwijl bestaande machtsverhoudingen intact blijven. De manier waarop de ‘meerderheid’ over minderheidsculturen spreekt – in bijvoorbeeld literatuur, televisie en marketing voor toeristen – laat zien hoe een minderheid doorgaans van buiten bekeken wordt en hoe daardoor een minderheidscultuur een verbeelde geografie impliceert. Dit leidt vaak tot een situatie waarin een minderheidscultuur niet werkelijk recht wordt gedaan, ontkracht wordt, gefragmentariseerd raakt, en daarmee wordt gemarginaliseerd.

In het voorgestelde onderzoek wordt nu op grond van deze gedachten en aan de hand van bronnenonderzoek, dataverzameling en creatief, praktijkgericht onderzoek, een vergelijking gemaakt tussen minderheidsculturen in Cornwall (GB), Fryslân (Nederland) en Lijfland (Letland en Estland). Het doel is om tot een beter begrip te komen van de manieren waarop minderheden en meerderheden hetzelfde lokale immaterieel cultureel erfgoed gebruiken. Welke narratieven en perspectieven spelen daarbij een rol?

Het onderzoek richt zich daarbij met name op de volgende twee vragen:

1) Hoe komt het dat onder groepen mensen verschillende indrukken van en perspectieven op (immaterieel) erfgoed bestaan en hoe kunnen we deze verschillen met elkaar in overeenstemming brengen?
2) Welke verbindingen bestaan er tussen (immaterieel) erfgoed en identiteit bij individuen, gemeenschappen - ook geografisch gezien?

Door ons onderzoek willen we zo nieuwe kennis opdoen over de sociaal-ruimtelijke verschillen in de omgang met (immaterieel) cultureel erfgoed. Onze insteek is daarbij dat lokale stakeholders (als bijvoorbeeld beleidsmakers, culturele instellingen en theatergezelschappen) deze kennis gaan benutten om door het maken en uitvoeren van beleid en gedrag lokaal (immaterieel) cultureel erfgoed beter zichtbaar en duurzamer te maken. Voor de langere termijn hopen we dat het onderzoek ertoe zal leiden dat gemarginaliseerd immaterieel cultureel erfgoed een nieuwe, luidere stem zal krijgen. Vandaar de titel van het onderzoek: Re-voicing cultural landscapes.

Het Nederlandse deel van het onderzoek behelst Friestalige theatercultuur in Friesland, één van de meest prominente talige uitingsvormingen van Friese identiteit en als zodanig ook van Fries immaterieel erfgoed. Onderwerp van onderzoek is een vergelijkende analyse van het verschil in waardetoekenning door Friestalige en niet-Friestalige deelnemers/publiek aan respectievelijk professioneel, semi-professioneel en amateurtoneel.

Taakstelling
• ontwerp in overleg en binnen de kaders van de projectbeschrjving en uitvoering van een persoonlijk onderzoeksproject over theatercultuur in Fryslân
• preparation and publication of at least two peer-reviewed articles
• active contribution to the design and development of a collective research programme
• onderhouden van contacten met de beide buitenlandse partners
• organisatie van conferenties
• bezoek aan conferenties en bijeenkomsten in het kader van het project
• bezoek aan conferenties
• deelname aan overleg binnen de projectgroep Groningen.

• een afgeronde PhD in Letteren of Sociale Wetenschappen; onze voorkeur gaat uit naar een recent gepromoveerde jonge onderzoeker
• bij voorkeur Friestalig, maar in ieder geval in staat om in een Friestalige context volwaardig te kunnen functioneren
• relevante publicaties, bij voorkeur op het terrein van minderheden, literatuur en/of theaterwetenschappen
• teamworker, organisatorisch talent, prettig in de omgang
• internationaal georiënteerd, in staat om het onderzoek in breder, vergelijkend perspectief te plaatsen
• woonachtig in het noorden van Nederland of bereid daarheen te verhuizen
• een uitstekend cv en publicatielijst.

Dienstverband voor bepaalde tijd: 24 maanden.

Wij bieden in overeenstemming met de cao Nederlandse Universiteiten:

• een salaris dat afhankelijk is van jouw kwalificaties en werkervaring, met een minimum van € 3.746, - en een maximum van € 5.127, - (salarisschaal 11) bruto per maand bij een fulltime aanstelling
• 8% vakantietoeslag en 8,3% eindejaarsuitkering over het jaarlijks bruto-inkomen
• deelname aan het pensioenfonds voor medewerkers (ABP).

Voor niet-Nederlandse sollicitanten gelden mogelijk aanvullende gunstige belastingvoorwaarden. Wij bieden 232 vakantie-uren per jaar bij een fulltime aanstelling.

De datum van indiensttreding is 1 juni 2021.

Wij bieden een contract aan voor de periode van 2 jaar.

Faculteit der Letteren

De Faculteit der Letteren kent een lange traditie van onderzoek en onderwijs, die meer dan vierhonderd jaar teruggaat. Het is onze missie om zowel excellent onderwijs aan te bieden als toponderzoek uit te voeren. We zijn sterk internationaal georiënteerd, maar ook stevig geworteld in Noord-Nederland. Wij bouwen kennis op en delen die met de samenleving. We werken binnen een moderne, breed-georiënteerde en internationale organisatie. Wij leiden meer dan 5000 Nederlandse en internationale studenten op tot toekomstgerichte, communicatief vaardige en onafhankelijke academici. Wij vormen een divers team dat bestaat uit 700 enthousiaste, hardwerkende medewerkers.