Als sinds jaar en dag hebben plattelandsgebieden te maken met de uitmigratie van een deel van hun jongeren. Zij vertrekken meestal om een vervolgopleiding elders te volgen. Soms speelt ook het zoeken van een passende baan een rol in de beslissing om weg te gaan. Met name in de context van een (sterk) vergrijzende en (in de toekomst) afnemende bevolking ervaren veel plattelandsgebieden dit als een probleem. Plattelandsgebieden doen dan ook hun best om jongeren te behouden, en kijken in toenemende mate ook naar hoe ze vertrokken jeugd kunnen terugkrijgen. Deze jongeren hebben elders een opleiding gevolgd en ervaringen opgedaan en daarmee sociaal en menselijk kapitaal ontwikkeld. Vanuit het perspectief van arbeidsmarkt en regionale ontwikkeling is het aantrekkelijk om deze jonge goed opgeleide talenten aan te trekken. De vertrekkers zijn een interessante en veelbelovende groep die makkelijker terug te winnen is, omdat zij al een geschiedenis en band hebben met de regio waar ze zijn opgegroeid.

Het promotieonderzoek ‘Terugmigratie jongeren naar rurale gebieden’ heeft als doel te onderzoeken welke verschillende initiatieven plattelandsgebieden ontplooien om in contact te blijven met jongvolwassen vertrekkers en om ze te verleiden om op gegeven moment terug te keren. Het mixed-methods onderzoek begint met een kwantiatieve analyse van het aantal jonge vertrekkers en terugmigranten op basis van microdata van het CBS, om een goed beeld te krijgen van bestaande migratiepatronen en van de eigenschappen van de doelgroep (opleidingsniveau, verhuisgedrag van familie en partner, leeftijd en levensfase tijdens vertrek en terugkeer). Tegelijkertijd wordt begonnen met het in kaart brengen van de ‘terug-migratie’ initiatieven. Zo’n overzicht stelt ons in staat om te analyseren waarop de verschillende initiatieven zich richten, en welke verschillende aanpakken ze volgen. Daarna volgt een selectie van cases die nader worden onderzocht. Daarbij willen we de resultaten en succesfactoren achterhalen. Vragen die in deze kwalitatieve fase van onderzoek aan de orde komen zijn: Hoe zorgen de regio’s ervoor contact te houden en niet te verliezen? Op welk moment in de levensfase kunnen de jongeren het beste worden aangesproken? Hoe kunnen we ook theoretisch begrijpen wanneer jongeren meer of minder interesse hebben in informatie over toekomst in de regio? Welke rol spelen bijvoorbeeld levensfase en (sociaal-culturele) gehechtheid aan de regio? Verschillen regio’s dan wel groepen jongeren in het succes van verschillende methoden, en kunnen we die verschillen verklaren? Voor dit onderzoek zetten we de bestaande onderzoekssamenwerking met de University of Southern Denmark en het Duitse Von Thünen Instituut in om een internationale vergelijking te kunnen doen en na te gaan of en hoe initiatieven uit Denemarken en Duitsland toe te passen zijn in Nederland.

Het resultaat van dit vierjarig promotieonderzoek is een proefschrift, met daarin opgenomen 3 tot 4 internationale wetenschappelijke publicaties, een aantal Nederlandstalige vakpublicaties en presentaties op Nederlandse en internationale congressen en symposia om de onderzoeksresultaten te delen met het academische en maatschappelijke veld (bijvoorbeeld van het Kennisnetwerk Krimp Noord Nederland en het rural geography congres in 2026). Daarnaast zal de promovendus betrokken zijn bij de ontwikkeling van een website met online database van relevante projecten, de presentatie van resultaten in Nederlandstalige (tussen)rapportages en bij lokale, regionale en nationale gelegenheden.

De promovendus is verantwoordelijk voor:

- het opzetten en uitvoeren van bovengenoemd onderzoek, resulterend in onder meer een proefschrift, dat in het openbaar verdedigd wordt
- het publiceren en presenteren van de (deel)onderzoeksresultaten in Nederland en op internationale wetenschappelijke conferenties;
- het bijdragen aan ontwikkeling en onderhoud van een website en database
- het onderhouden en uitbreiden van contacten met interne en externe partners
- het incidenteel verzorgen van een gastcollege aan studenten van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen en/of van andere opleidingen bij de RUG.

De Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen is een groeiende faculteit met een open karakter. Met ongeveer 110 medewerkers en 120 PhD’s richten we ons op hooggekwalificeerd onderwijs en onderzoek op het gebied van planologie, demografie en geografie. Met twee bachelor- en zeven masteropleidingen biedt de faculteit brede opleidingsmogelijkheden aan zo'n 1100 studenten van over de hele wereld. Ons motto is: we are making places better together.

De promovendus wordt aangesteld bij de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen, bij de basiseenheid Culturele Geografie. De begeleiders zijn prof.dr. Tialda Haartsen (plattelandsgeografie), prof.dr.ir Bettina Bock (bevolkingsdaling en leefbaarheid) en dr. Femke Cnossen (arbeidsmarkt en talent ontwikkeling).

Wij zoeken iemand die:

- een universitaire opleiding op masterniveau heeft afgerond in een relevante richting, bijvoorbeeld sociale, culturele of economische geografie, demografie, of sociologie
- kennis heeft over, ervaring heeft met, of aantoonbare belangstelling heeft voor de thema´s jongeren, migratie, talentontwikkeling en arbeidsmarkt in plattelandsgebieden
- een enthousiaste onderzoeker is met affiniteit voor zowel wetenschappelijk als praktijkgericht onderzoek
- over een sterk analytisch vermogen beschikt en zelfstandig kan werken
- aantoonbare ervaring heeft in multidisciplinair samenwerken
- ervaring heeft met het gebruik van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden, bij voorkeur ook met de analyse van microdata
- sterke communicatieve vaardigheden heeft, zowel mondeling als schriftelijk in Nederlands en Engels
- resultaatgericht is, over doorzettingsvermogen en flexibiliteit beschikt
- affiniteit heeft met onderwijs.

Dienstverband voor bepaalde tijd: 12 maanden.

Wij bieden in overeenstemming met de CAO voor Nederlandse Universiteiten:

- bij start een salaris van € 2.770,- bruto per maand bij volledige werktijd, tot een maximum van € 3.539
- de mogelijkheid om te kiezen voor een 36-, 38- of 40-urige werkweek (uitgaande van een fulltime dienstverband); ook heeft de RUG een ruime verlofregeling
- 8% vakantietoeslag en 8,3% eindejaarsuitkering over het jaarlijks bruto inkomen
- in eerste instantie een dienstverband voor de periode van een jaar om te beoordelen of je aan de functie-eisen voldoet; bij goed functioneren volgt een verlenging met nog eens 3 jaar voor de totale duur van het promotietraject.

De datum van indiensttreding is bij voorkeur per 1 februari 2024.